TRAFİK KAZASI HALİNDE TAZMİNAT TALEPLERİ
Yol ve araçlardaki eksiklikler, sürücülerin eğitimsizliği nedeniyle ülkemizde her yıl çok sayıda trafik kazası olmaktadır. Bunun sonucunda binlerce insan ölmekte veya milyarca liralık maddi hasar meydana gelmektedir.
Bu kapsamda kaza geçiren insanların maddi veya manevi zararlarının giderilmesi gerekli olup kanun tarafından belirli şartlar doğrultusunda bu kişilere çeşitli haklar tanınmıştır. Trafik kazası sonucunda vefat eden mağdurun yakınlarının da maddi veya manevi zararının tazminine yönelik davalar görülmektedir.
Maddi tazminat davası: Hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle kişinin maddi anlamda oluşan zararı tazmin edilir.
Manevi tazminat davası: Kişinin bir başka kişi ya da kurum tarafından uğramış olduğu hukuka aykırı eylemden dolayı duyduğu manevi üzüntünün, acının ve ıstırabın maddi olarak talep edilen davadır.
Trafik kazası nedeniyle maddi veya manevi tazminat davası: En az bir motorlu aracın katıldığı bir kazada bedensel zararlar ya da üçüncü kişilerin malvarlıklarında meydana gelen zararların giderilmesi amacıyla trafik kazasında sorumluluğu bulunan kişilere karşı bir tazminat davası türüdür.
Trafik kazası tazminatı, hem bedensel hem de malvarlığında meydana gelen zararları ifade etmek için kullanılır.
Trafik Kazası Tazminat Davasını Kimler Açabilir?
Trafik kazasında yaralanma meydana geldiyse eğer yaralanan kişi kendisi maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Trafik kazası nedeniyle yaralanan kişi sakat kalma durumunda olursa yine maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
Trafik kazasından dolayı ağır yaralanan şahsın yakınları da manevi tazminat talebinde bulunabilirler.
Trafik kazasında meydana gelen ölüm durumunda ölenden yaşarken destek alan herkes maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
Trafik Kazası Sonucunda Kimlere Karşı Tazminat Davası Açılabilir?
Aracın Sürücüsüne, Sahibine, İşletenine veya Üçüncü Kişilere Karşı Tazminat Davası
Tazminat davası doğrudan trafik kazasına sebep olan kişiye, kişilere karşı açılabilir. Trafik kazasında kusurlu olan aracın sürücüsü aleyhine tazminat davası açılabilir. Karayolları Trafik Kanunu’nun 88/f.1 maddesi ve Türk Borçlar Kanunu’nun 50. maddesine göre kazaya sebep olan kişiler birden fazla olabilir ve bu kişiler arasında müteselsil sorumluluk olacağından ortaya çıkan zararlardan hepsi sorumlu tutulur.
Aracın sahibi de KTK md.3 gereği aracın işleteni sayıldığından trafik kazası sebebiyle tazminat sorumluluğu vardır.
Aracın işleteni her türlü zarardan dolayı sorumludur. Böylelikle işletene karşı da maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. Trafik tescil kayıtlarında aracın sahibi olarak gözüken kimse aynı zamanda aracın işleteni de olarak kabul edilir.
Sigorta Şirketine Karşı Tazminat Davası
Trafik kazasına karışan aracın Trafik Sigortası olarak da bilinen Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası veya poliçe kapsamına göre yine Kasko Sigortası olarak bilinen İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası hangi şirket tarafından yapılmışsa üçüncü kişilere karşı verilebilecek her türlü zarardan o sigorta şirketi de sorumludur. Bu sebeple trafik kazası durumunda zarar gören kişiler doğrudan sigorta şirketine başvurarak teminat limiti tutarına kadar ödeme talep edebilirler. Sigorta şirketince talep edilen zararın ya da eksiğin giderilmemesi durumunda sigorta şirketlerine karşı da trafik kazasından kaynaklı tazminat davası açılabilir. Bu teminat limitini aşan durumlarda ya da sigorta poliçesi kapsamı dışında kalabilecek talepler yukarıda bahsedilen kişilerden talep edilebilecektir.
Trafik Kazasında Tazminata Konu Olabilecek Zararlar Nelerdir?
Trafik kazasında meydana gelebilecek kişide ya da araçta meydana gelen zararlar değişmekle birlikte kazaya sebep olan kişi, kişilerden şunlar talep edilebilir:
-Tedavi giderleri,
-Cenaze giderleri,
-Ölenin yardımından yoksun kalacak kişilerin ihtiyaçları,
-Yaralanma meydana geldiyse yaralanan kişinin tedavi giderleri,
-Yaralanma sonucu oluşan maluliyet oranınca oluşan kayıplar,
-Araçta meydana gelen hasara ilişkin masraflar,
-Araçta meydana gelen değer kayıpları,
-Manevi tazminat.
Trafik Kazası Halinde Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Zamanaşımı Süreleri
Trafik kazası nedeniyle açılacak davada davayı açmadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birisi dava açma süresinin ne zaman başladığı ve sona erdiğidir. Trafik kazasının meydana geldiği gün, haksız fiilin başladığı gün olarak bilinir ve tazminat davası zamanaşımı süresi işlemeye başlar. Trafik kazalarında da tüm haksız fiillere uygulanan zamanaşımı sürelerinden hangisi davacının lehine ise o zamanaşımı süresi uygulanır. Trafik kazaları nedeniyle açılacak olan tazminat davalarında iki tane zamanaşımı süresi vardır:
1)Tazminat davası esas zamanaşımı süresi: Trafik kazası yüzünden zarar gören şahıs, zararı ve faili öğrenmesinden itibaren başlayacak iki yıllık zamanaşımı süresine sahiptir.
Zarara uğrayan kişi, faili ve zararı çok daha geç bir tarihte öğrenirse her halükarda fiilin işlenmesinden itibaren geçen on yıl içerisinde zamanaşımına tabi olur.
2)Ceza zamanaşımı süresi: Trafik kazası nedeniyle bir suç işlenmiş ise Karayolları Trafik Kanunu m.109/f.2 gereği ceza zamanaşımı süreleri uygulanır. Trafik kazasında meydana gelen yaralanma ya da ölüm varsa Türk Ceza Kanunu’nda o suç için belirtilen dava zamanaşımı süresi ne ise, trafik kazası nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davasında da zamanaşımı süresi odur.
Trafik Kazası Nedeniyle Açılacak Tazminat Davasında Yetkili Mahkeme
Davalılardan herhangi birisinin ikametgahı mahkemesinde trafik kazasındaki tüm sorumlulara karşı maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
Trafik kazasının meydana geldiği yer mahkemesinde de tazminat davası açılabilir.
Trafik kazası nedeniyle açılacak tazminat davası zarar görenin, davacının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinde de açılabilir.
Trafik sigortası yapan şirketin merkezinin yer mahkemesinde de tazminat davası açılabilir.
Ölüm ya da yaralamanın meydana geldiği trafik kazaları için açılan davaların görüleceği mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Trafik sigortasını yapan şirkete açılacak davada görevli olan mahkeme ise Asliye Ticaret Mahkemesidir.
