Miras Denkleştirme Davası

Miras denkleştirme davası yalnızca yasal mirasçılar tarafından yapılabilen ve Türk Medeni Kanununda 669-675.maddeler arasında düzenlenmiştir. Yasal mirasçılar, miras bırakandan paylarına karşılık elde edilen sağlararası karşılıksız olan kazandırmalar denkleştirmeyi sağlamak maksadıyla terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler.

Madde devamında Türk Medeni Kanunu 669/2 ‘’ Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tâbidir.’’ Demektedir. Buna göre altsoya yapılan karşılıksız kazandırmalar aksi belirlenmediyse denkleştirilecektir.

Miras Denkleştirme Davası Özellikleri
Miras denkleştirme davasında dava konusu tüm kazandırmalar sadece mirasbırakanın hayatta olduğu dönemdekilerle sabittir.

Şayet denkleştirme davasına konu bir kazandırma varsa bütünüyle mirasa iade olur.

Sadece yasal mirasçılar denkleştirme davası talebinde bulunabilecektir. Atanmış mirasçılar denkleştirme davası tarafı olamazlar.

Altsoy haricindeki mevcut yasal mirasçılar bakımından kazandırmalara ancak miras hissesine sayılmak üzere yapılmış ise denkleştirmeye tabi olabilecektir.

Miras Denkleştirme Davasında Mirasçılık Vasfının Kaybı
Türk Medeni Kanununda 670.maddede düzenlenen bu hükme göre mirasçılık sıfatını kaybeden mirasçıya ait geri verme yükümlülüğü onun yerini alan mirasçılara, miras paylarındaki artış oranında yansıma olacaktır.

Miras Denkleştirme Davasında Sağ Kalan Eşin Durumu:
Türk Medeni Kanununda ilgili hükümlerde sağ kalan eşin denkleştirmeye göre durumu özel olarak değerlendirilmemiştir. Sağ kalan eşe yapılan özel kazandırmalar bakımından değerlendirmeler ancak miras payına mahsuben yapıldı ise denkleştirme davasında konu olabilecektir. Hukukumuzda tartışmalı olmakla birlikte sağ kalan eşin alt soya karşı denkleştirme alacaklısı olup olamayacağına Yargıtay statü bakımından farklılık olduğu kanaati getirmiştir. Şöyle ki iradi şekilde denkleştirme yapılacak olan alt soy karşısında sağ kalan eşin denkleştirme alacaklı olması kabul edilemeyecektir. Alt soya karşı yapılan bir kazanım denkleştirme davasına konu olabilecek iken aynı türden kazandırma sağ kalan eşe yönelik olsaydı kendiliğinden denkleştirilemeyecektir.

Miras Denkleştirme Davasında Geri Verme Şekli:
Miras Denkleştirme Davasında Geri Verme veya Mahsup başlığı altında düzenlenen bu düzenlemeye göre geri vermekle yükümlü olan mirasçı taraf dilediği takdirde aldığını aynen verebilir. Aynen geri vermemesi halinde payından fazla olsa bile değerini miras payına mahsup ettirebilir. Miras payının üstü olan yani miras payını aşan kazandırmalarda yapılan kazandırma miras payını aştığı takdirde mirasçı, miras bırakanın bunu kendisine bırakmak istediğini ispat ederse, bu fazla olan kısım denkleştirmeye tabi olmaz. Diğer mirasçıların tenkis hakları da bu durumda saklı olacaktır.

Denkleştirme değerinin tespiti denkleştirme anındaki değere göre belirlenir.

Miras Denkleştirme Davasında Eğitim ve Öğretim Giderleri:
Miras denkleştirme davasında eğitim ve öğretim giderleri çocukların eğitim ve öğrenimi için yapılan giderler sebebiyle geri verme yükümlülüğü, miras bırakanın aksini istediği ispatlanmadıkça ancak alışılmış ölçüleri aşan kısım için mevcuttur. Eğitim ve öğrenimini tamamlamamış olan veya engelliliği bulunan çocuklara, paylaşmada hakkaniyete uygun bir ödeme yapılır.

Miras Denkleştirme Davasında Evlenme Giderleri:
Türk Medeni Kanununda 675.maddesinde yer alan düzenlemeye göre ‘’Olağan hediyeler ile evlenme sırasında yapılan geleneğe uygun giderler denkleştirmeye tâbi değildir.’’ Demektedir.

Miras Denkleştirme Davasında Zamanaşımı Süreleri:
Miras denkleştirme davasında zamanaşımı süresi 10 yıl olarak belirlenmiştir. Bu sürenin geçmesinin ardından dava hakkı düşecektir.

Miras Denkleştirme Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme:
Miras Denkleştirme davasında HMK hükümleri gereği Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme bakımından ise yine HMK gereği ölenin son yerleşim yeri yetkili mahkeme olarak kabul edilir.