Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı; iş sözleşmesi en az bir yıl süren işçinin kanunda sayılı olan nedenlerle iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işveren tarafından kendisine ödenmesi gereken bedeli ifade etmektedir.Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?
Kıdem tazminatı talep edebilmek için kural olarak işçinin aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması gerekmektedir. Yani iş sözleşmesinin işçinin işe başladığı tarihten itibaren en az bir yıl devam etmiş olması gerekir ve iş sözleşmesinin İş Kanunu hükümlerine tabi olması gerekir. Ayrıca sözleşmenin kanunda belirtilen fesih hallerinden birine dayalı olarak veya işçinin ölümü ile sona ermesi gereklidir.İşçinin Ölümü Halinde Kıdem Tazminatı Talep Edilebilir Mi?
Kıdem tazminatı, almak için bazı yasal şartları sağlamak gerekmektedir. Nitekim mülga İş Kanunu’ nun halen geçerli olan kıdem tazminatına ilişkin 14. Maddesi hükmü uyarınca;- İşçi , işveren tarafından, haklı bir neden olmadığı halde işten çıkarılmış ise,
- İşçi, sağlık sebepleri ya da işverenin ahlak veya iyi niyet kurallarına aykırı hareketleri gibi haklı bir nedene istinaden veya zorlayıcı sebepler nedeniyle işi bırakmış ise,
- İşçi, askerlik görevini yapmak maksadıyla işten ayrılmış ise,
- İşçi emekliliğe hak kazanmış ya da emeklilik için gerekli prim gün sayısı ile sigortalılık süresini doldurmuş ise,
- İşçi evlendikten sonra 1 yıl içerisinde işi bırakmış ise, (haklı neden)
İşçinin Ölümü Halinde Kimler Kıdem Tazminatı Talep Edebilir?
İşçinin ölümü halinde kural olarak yasal mirasçıları, miras payları oranında kıdem tazminatını talep etme hakkını haizdir. Bu anlamda kanunu mirasçılar yani eş ve çocuklar, torunlar, anne ve baba duruma göre kıdem tazminatını talep etme hakkına sahip olabilirler. (Detaylı bilgi için Yasal Mirasçılar Kimlerdir konulu yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.)Ölüm Tazminatı Nedir?
İşçinin ölümü halinde ödenecek olan tazminatı ifade eden ölüm tazminatı 6098 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 440. Maddesi hükmü uyarınca düzenlenmiştir. Buna göre kural olarak iş sözleşmesi, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona ermektedir. İşçinin ölümü halinde İşveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına,şayet bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.Kıdem Tazminatı ile Ölüm Tazminatı Arasındaki Farklar Nelerdir?
İş Kanunu’ nun kıdem tazminatına ilişkin hükümleri uyarınca sözleşmesinin en az bir yıl devam etmiş olması koşuluyla, işçinin mirasçıları en az bir aylık ücret tutarında kıdem tazminatına hak kazanabilirler. Ölüm tazminatı talep etmek bakımından ise, işçinin belirli bir süre çalışması şartı öngörülmemiştir. Buna göre, ölüm tazminatı talep etmek için iş sözleşmesinin işçinin ölümü nedeniyle sonra ermiş olması yeterlidir. Ölüm tazminatı ile kıdem tazminatı arasındaki bir başka fark ise tazminatın kime ödeneceği noktasında vuku bulmaktadır. Bu anlamda ölüm tazminatı Borçlar Kanunu’nun 440. maddesi işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına,şayet bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere ödenmelidir. Fakat kıdem tazminatına ilişkin 14. Maddesi hala geçerli olan mülga İş Kanun’u hükmü uyarınca işçinin ölümü halinde kıdem tazminatını talep etmeye hak kazanan kişiler işçinin yasal mirasçılarıdır.Kıdem Tazminatı Hesabı
Kıdem tazminatı, kural olarak işçinin çalıştığı her bir yıl için 30 günlük yani, aylık, brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Belirlenen bu brüt ücret işçinin çalıştığı yıl ile çarpılmak suretiyle alacağı tazminat miktarı belirlenmektedir.Kıdem Tazminatını Ne Zamana Kadar Talep Edebilirim?
İşçinin ölümü halinde, yasal mirasçıları mahkemeden aldıkları veraset ilamı ile birlikte işverene başvurmak suretiyle her birine yasal payları oranında kıdem tazminatının ödenmesini talep edebilirler. Şayet işveren mirasçıların bu talebini yerine getirmez yani kıdem tazminatını ödemez ise o halde mirasçılar işçinin ölüm tarihinden itibaren 10 yıl içerisinde açacakları bir dava ile işverenden kıdem tazminatını talep etme hakkına haizdirler.Kıdem Tazminatı Davası Nasıl Açılır?
İşçinin ölümü halinde, yasal mirasçıları öncelikle mahkemeye başvurmak suretiyle alacakları veraset ilamı ile birlikte miras payları oranı gözetilerek belirlenen ve kendilerine ödenmesi gereken tutarda kıdem tazminatını işverenden talep etmelidirler. İşveren tarafından kıdem tazminatının yasal mirasçılara ödenmemesi durumunda ise mirasçılar , işçinin ölüm tarihinden itibaren on yıl içerisinde İş Mahkemeleri’ nde açacakları bir dava ile kıdeme ilişkin alacaklarını ileri sürme hakkına sahiptirler. Dolayısı ile mirasçılar bir dilekçe ile ve ekinde mahkemeden aldıkları veraset ilamını da sunmak suretiyle İş Mahkemelerine başvurarak bu davayı açabilecektir.Kıdem Tazminatında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Kıdem tazminatı alacakları bakımından açılacak davada görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. Yetkili mahkemenin tespiti bakımından; kıdem tazminatı alacağına ilişkin açılacak davalarda işçinin işini gördüğü yer mahkemesi ve davalının yani işverenin yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir. İş Hukuku’na İlişkin Uyuşmazlıklarınızın Çözümü Hususunda Hukuki Destek ve Detaylı Bilgi İçin Çelik Hukuk Bürosu İle İletişime Geçmeniz Tavsiye Olunur.HUKUKİ SÖZLÜK İşçi: İş kanunu hükümlerine veya basın iş kanunu hükümlerine tabi şekilde çalışan kişi Hak düşürücü süre: Mahkemeler tarafından resen dikkate alınır ve aşılması halinde talep resen reddolunur. Kıdem: İş yerinde çalışma süresi
