Hizmet Tespit Davası Nasıl Açılır?

Hizmet Tespiti Davası Nedir? Kural olarak işverence sigortasız işçi çalıştırılması yasaktır. Sigorta, işçinin sosyal anlamda güvencesi olduğundan işverence bu durumun sömürülmesi ihtimaline karşı ve sosyal devlet ilkesinin de bir gereği olarak yasa koyucu bu yönde bir zorunluluk öngörmüş ve işverence kurala uyulmaması halinde belirli bir yaptırım öngörmüştür. Yine de  uygulamada, işçiler ne yazık ki çeşitli sebeplerle sigorta yapılmadan ya da sigortaları eksik bildirilerek çalıştırılabilmektedir. Çalışırken bu duruma  itiraz edemeyen işçilerin, işten ayrıldıktan sonra geriye dönük sigortalarının yatırılmasını sağlamak amacı ile dava açmaları mümkündür ve bu dava hizmet tespit davasıdır. Hizmet tespit davası sigorta bildirimi yapılmaksızın ve primleri yatırılmaksızın çalıştırılan işçinin, sigortasız çalıştığı bu süreyi sigortalı çalışmış gibi telafi etmek maksadı ile açmış olduğu bir davadır. Hizmet Tespit Davası Şartları Nelerdir? Hizmet tespit davası açmak isteyen işçilerin, yasal olarak öngörülen bir takım şartları yerine getirmiş olmaları gerekir. Dava açmadan önce bu hususlara dikkat etmeniz önem arz etmektedir olası bir hak kaybına uğramamak adına hukuki destek almanız tavsiye olunur.

• Davalı iş yeri 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası hükümlerine uygun şartları sağlayan iş yerlerinden olmalıdır.
• Hizmetin davacı işçi tarafından sigortasız olarak görülmüş olması ve bu durumunda SGK tarafından daha önce tespit edilmemiş olması gerekir.
• Hizmet tespit davasına ilişkin dava konusu  uzun vadeli sigortalar olmalıdır. Örneğin yaşlılık, ölüm ve malullük sigortaları bu kapsamda değerlendirilmez.
• İşçi davayı 5 yıllık süresi içerisinde açmalıdır.

Hizmet Tespit Davalarında İspat Nasıl Olur?

Hizmet tespit davası açan davacı işçi, belirttiği tarihler içerisinde iş yerinde çalışmış olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. İş hukukundan doğan uyuşmazlıklarda ispat bakımından uygulamada, tanık beyanlarının dinlenilmesi yoluna sıklıkla başvurulmaktadır. Hizmet tespit davasında ispat ise davacı işçinin, birlikte çalıştığı iş arkadaşının tanıklığı ya da komşu iş yerinde çalışan işçi ya da işçilerin tanıklığı ile mümkündür. Yargıtay içtihatlarına göre tanık bordro tanığı ya da  yukarıda belirttiğimiz üzere komşu iş yerinde çalışan bir işçinin tanıklığı olabilmektedir. Uygulamada Mahkemeler davada dinlenilmesi için kendiliğinden 4-5 (bazen bu sayı daha da artabilmektedir) bordro tanığı seçerek duruşmalara davet eder. Hizmet Tespit Davasında Kullanabilecek Deliller Nelerdir? Hizmet tespit davasında kullanılabilecek delilleri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Kurumun SGK dosyası,
• İşveren yanındaki işyeri dosyası,
• Kurumun işyeri sicil dosyası,
• Kurumsal mesleki kuruluş kaydı,
• Dernek ya da Esnaf Sicil Kaydı,
• Oda Kayıtları (Sanayi ve Ticaret Odası ve benzeri)
• Vergi Levhası (Vergi Mükellefiyet Kaydı)
• Kurumun yer aldığı bina ya da apartmandaki, apartman ya da site yönetimine ait defterler ve bunların içerdiği kayıtları,
• Maaş bordroları,
• Tanık ve bilirkişi
• Ve buna benzer deliller

Hizmet Tespit Davasında Taraflar Kimlerdir? Hizmet tespit davası bakımından  davacı taraf sigortasız çalıştırılan ve hizmetin tespitini talep eden işçi yada işçinin vefat etmiş olması halinde yasal mirasçılarıdır. (annesi, babası,eşi , kardeşi gibi) Davalı taraf işe işveren veya birden fazla işveren olması halinde hepsidir.

Hizmet Tespit Davasında Tanık İhtiyacı Var mıdır?

Hizmet tespit davalarında iddia sahipleri tarafından sunulabilecek muhtelif deliller bulunmaktadır. Bu deliller yazılı olabileceği gibi tanık beyanları da olabilmektedir. Esasen davacı işçi tanık göstermek zorunda değildir. Mahkemece sözü edilen yazılı delillerin yanında tanıklar da dinlenerek durum açıklığa kavuşturulmaktadır. Mahkeme tarafından tanık beyanlarının dikkate alınabilmesi için delil olarak gösterilen tanık ifadeleri arasında çelişki olmamalı,  beyanları inandırıcı olmalıdır.  Bu anlamda mahkemeye sunulacak olan tanıkların iddia sahibinin çalıştığı iddia edilen dönemde çalışmış ve SGK’ ya bildirimi yapılmış sigortalılardan olması önem arz etmektedir. Ayrıca tanık beyanlarından çok eski tarihlere ilişkin olanları genellikle uygulamada mahkemelerce dikkate alınmamaktadır. Ayrıca davalı iş yerine komşu nitelikte sayılabilecek diğer iş yerlerinin sahipleri ve/veya çalışanları tarafından yapılacak tanık ifadeleri de mahkemeler tarafından dikkate alınabilmektedir.

Hizmet Tespit Davası Harç Ne kadar?

Hizmet tespit davası kural olarak maktu harç ile açılmaktadır. Maktu harç esas itibari ile belirlenmiş olan sabit bir miktarı ifade etmektedir ve bu miktar yer yıl çeşitli nedenler göz önünde bulundurulmak sureti ile yeniden belirlenmektedir. Hizmet Tespit Davası Kazanılırsa Sonuçları Ne Olur? Hizmet tespit davası sonucunda SGK’na bildirilmediği tespit edilen işçilerin tescil işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumunca resen yapılır. Yapılan resen tescil neticesinde mahkeme kararında belirtilen davacı işçinin aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından dikkate alınır. Ayrıca söz konusu sürelere ilişkin sigorta primine esas kazanç tutarları üzerinden hesaplanacak prim tutarları ile ilgili kanun hükmü uyarınca hesaplanacak gecikme zammı işverenden istenecektir. Hizmet Tespit Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hizmet tespit davası bakımından görevli mahkeme İş Mahkemesidir. Fakat İş Mahkemesi’nin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olacaktır. Yetkili mahkemenin tespiti bakımdan birden fazla seçenek bulunmaktadır. Buna göre;

• İşçinin çalıştığı iş yerinin  bulunduğu yer mahkemesi yetkili mahkemedir.
• Davalı işverenin, davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir. Davalıların birden çok olması halinde davalılardan herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili mahkemedir.

Hizmet Tespit Davalarında Zaman Aşımı İşçi kural olarak sigortasız çalışarak geçirdiği sürenin son yılından itibaren başlamak üzere 5 yıl içerisinde hizmet tespiti davasını açmak hakkına sahiptir. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Sürenin sona ermesi ile birlikte talebinizi mahkemede ileri sürseniz dahi dava reddedilir. Yine işçinin vefatı itibari ile yasal mirasçıları da, işçinin vefatından itibaren 5 yıl içerisinde hizmet tespit davası açma hakkına sahiptir. Örneğin; 2016 yılında işten ayrılan ve ondan önce kesintisiz olarak 4 yıl boyunca sigortasız çalışan işçi, 2021 yılı sonuna kadar bu 4 yıllık sürenin tamamı için hizmet tespit davası açabilecektir. İş Hukukundan Doğan Uyuşmazlıklarınızın Çözümü Hususunda Detaylı Bilgi ve Hukuki Destek için  Çelik Hukuk Bürosu ile iletişime geçmeniz tavsiye olunur.  

---

HUKUKİ SÖZLÜK   *Hizmet: İnsani ihtiyaçların giderilmesine yönelik çalışma. *İşçi: İş Kanunu veya Basın İş Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışan kimse.