Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası

Mirastan Mal Kaçırma (muris muvazaası) Nedir? Muvazaa genel anlamı itibari ile bir kişinin üçüncü bir kişi ile yaptığı görünüşte geçerli olan fakat, kişilerin gerçek iradesini yansıtmayan özetle üçüncü kişileri aldatmak maksadı ile yapılan sözleşmedir. Buna göre görünüşte ve hukuki anlamda şeklen geçerli olan bu anlaşma aslında taraflar arasında hiç hüküm doğurmamakta veya görünüşte yapılan sözleşmeden çok daha farklı hüküm ve sonuçlar doğurmaktadır. Örneğin A kişisinin yasal mirasçılarından mal kaçırmak için B kişi ile anlaşmıştır. Buna göre apartman dairesini ve son model arabasını B kişisi ile yapacağı bir satım sözleşmesi ile ona devredecek ve karşılığında bir sayım bedeli almış gibi gösterecektir. Anca aslında bu sözleşme satım sözleşmesinin hüküm ve sonuçlarını hiç doğurmamıştır. A kişisi sadece mirasçılarından mal kaçırmak maksadı ile söz konusu malları B kişisine hediye etmiş  ve bir bedelde almamıştır. İşte burada görünüşte bir satım sözleşmesi yapılmasına rağmen esasen bir bağışlama sözleşmesi söz konusudur. Böyle bir durumda A kişisinin yasal mirasçıları A’ nın ölümünden sonra açacakları bir muris muvazaası davası ile  söz konusu işlemin geçersizliğini talep edebileceklerdir. Muris Muvazaası Davasını Kimler Açabilir ? Bu davayı miras hakkı zedelenen, miras hakkından mahrumiyet yaşayan her mirasçı açma hakkına sahiptir. Buna göre, davayı açacak mirasçının saklı pay sahibi mirasçılardan olup olmaması önem arz etmeyecektir. (detaylı bilgi için miras nasıl paylaşılır başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz) Muris muvazaası davasını, atanmış mirasçılar, vasiyet alacaklıları da açabilme hakkına haizdir. Her bir mirasçı bu davayı şahsen diğerlerine bağlı olmaksızın açabilir.

Tenkis Davası Nedir?

Tenkis davası, saklı pay sahibi mirasçıların açma hakkına sahip olduğu bir davadır. Buna göre kanunda belirtilen saklı pay sahibi mirasçılar, miras bırakanın saklı paylarını ihlal eden tasarruflarının iptalini bu dava ile talep etmek hakkını haizdirler.  (detaylı bilgi için miras nasıl paylaşılır başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.)

Muris Muvazaasının Unsurları Nelerdir?

1. a) Görünüşte Gerçeğe Uygun Olmayan İşlem

Yukarıda detaylı açıklanan örnekte  A kişisinin B ile yaptığı satım sözleşmesi görünüşte geçerli olan fakat tarafların gerçek iradelerini yansıtmaması sebebi ile gerçeğe uygun olmayan bir işlemdir.

1. b) Muvazaa Konusunda Anlaşma

Bu husus tarafların gerçek iradelerinin muvazaa konusunda uyuşmasını ifade etmektedir. Örneğin yukarıda açıklanan örnekte A ile B kişisi, A’ nın mirasçılarından mal kaçırmak husunda anlaşmışlardır. Dolayısı ile muvazaa konusunda tarafların iradelerinde uyuşma söz konusudur.

1. c) Gizli Sözleşme

Gizli sözleşme tarafların gerçek niyetini yansıtan ve şeklen bulunmasa dahi gerçekte hüküm ve sonuçlarını doğuran sözleşmeyi ifade eder. Yukarıda açıklanan  örnek üzerinden devam edecek olursak A ile B arasında ki gizli sözleşme, şeklen yapılmamış fakat  maddi anlamda hüküm ve sonuçlarını doğuran bağışlama sözleşmesidir.

1. d) Mirasçıları Aldatmak Amac

Mirasçıların görünüşte sözleşme ile aldatılması, kandırılması ve adeta  geçerli bir sözleşme varmış gibi hareket edilmesini ifade etmektedir.

1. e) Mal Kaçırma Amacı

Muvazaa yoluna mirasçılardan mal kaçırmak maksadı ile başvurulmuş olmalıdır.

Mirastan Mal Kaçırma Nasıl İspat Edilir?

İspat külfeti kural olarak iddia edene aittir. Yani mahkemeler önünde bir olayın veya olgunun gerçekte göründüğünden farklı olduğunun ispatı kural olarak bu hususu iddia edene ait olacaktır. Mirastan mal kaçırma davasını kazanabilmek için ise  miras bırakanın gerçek niyetinin mirastan mal kaçırmak olduğunu ve esasen ortada  gerçek bir satış olmadığını (Örneğin bir satım sözleşmesi yapıldığı fakat gerçekte bir para ödenmediğini) ispatlamak gerekli ve yeterlidir. İspat külfeti davacı mirasçılara aittir ve bu hususların ispatı belge ve şahitler yolu ile de yapılabilir.

Mirastan Mal Kaçırma Davasında Tapu Kayıtlarının İptali ve Tescili

Yargıtay  muris muvazaası nedeni ile miras hakkı zarar uğrayan tüm mirasçıların dava açarak sözleşmenin muvazaa nedeniyle geçersizliğinin tespitini ve buna dayanarak tapu kaydının iptalini isteyebileceğine karar vermiştir. Bu nedenle muris muvazaası davası açan davacı mirasçılar aynı davada söz konusu tapu kayıtlarının iptalini talep edebilecek tirler. Nitekim yapılmış olan muvazaalı devirler iptal edilerek,  mirasçılardan kaçırılan mallar mahkeme kararıyla miras paylaşımına katılacaktır. Muris Muvazaası Davası için Zaman Aşımı Nedir? Bu dava bakımından yasa koyucu, herhangi bir hak düşürücü süre veya zaman aşımı süresi öngörmemiştir. Dolayısı ile örneğin, A kişisi vefat ettikten 10 sene sonra dahi muris muvazaası davasını açmak mümkün olacaktır. Ancak bilinmelidir ki bazı durumlarda çok uzun süreler geçtikten sonra bu davayı açmanın artık kötü niyetli olacağı yönünde değerlendirmelere mahkeme kararlarında rastlanılmaktadır. Muris Muvazaası Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir? Muris muvazaası davası bakımından görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olacaktır. Yetkili mahkeme bakımdan ise dava,  taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılmalıdır. Şayet farklı yerlerde bulunan birden fazla taşınmaz söz konusu ise  davayı, taşınmazlardan herhangi birinin bulunduğu yer mahkemesinde de açmak mümkündür. Dava ve takip işlemleriniz için Büromuz ile iletişime geçebilirsiniz.  

---

HUKUKİ SÖZLÜK   Miras bırakan: ölen kişidir. Tereke: miras bırakanın mal varlığını ifade eder. Muris: mirası almaya hak kazanan mirasçılardır.